Tips voor presenteren!

Doodeng vind ik het presenteren, het geeft altijd enorm veel stress met zich mee. Maar uiteindelijk valt het meestal wel mee en komt het wel goed. In de afgelopen jaren heb ik wat handige tips bij elkaar gezocht die je kunnen helpen bij het geven van een presentatie.

 

Op de middelbare school had ik zo af en toe een presentatie, maar niet heel vaak. Toen ik met mijn bachelorstudie begon had ik ze bijna dagelijks. Zo heb ik in de afgelopen jaren een vast ritueeltje opgebouwd over hoe ik mijn presentaties voorbereid en houd. Sindsdien gaat het eigenlijk altijd voorspoedig en ben ik een stuk minder zenuwachtig.

 

1. Hoe bereid ik me voor?
Dit klinkt heel erg logisch, maar toch hoor ik nog heel vaak dat mensen de avond van tevoren nog snel een presentatie in elkaar flansen. Dat kan prima, maar is niet verstandig als je snel nerveus bent. Zorg dat je de laatste tijd (in ieder geval de dag ervoor) voor de presentatie alleen maar hoeft te denken aan het oefenen en herhalen. Dit geeft ook veel meer rust in je hoofd, omdat je weet dat je hem af hebt en dat je genoeg tijd gaat hebben om te oefenen.

Het voorbereiden bevat verder de volgende belangrijke punten:

• Zorg dat je goed ingelezen bent over je onderwerp. Wees er zeker van dat je alle belangrijke punten van jouw onderwerp onder de knie hebt. Kijk dan ook verder dan je tekstboek, en kijk goed rond op het internet.
• Zorg dat je voorbeelden weet van je standpunten of je onderwerp. Hiermee laat je zien dat je de informatie ook kan toepassen. Ook maakt dit de presentatie wat minder saai.
• Zorg dat je het kan verbinden aan de actualiteit. Dit is handig om een voorbeeld te geven, maar dit kan natuurlijk niet bij elk onderwerp. Ik heb echter wel vaak dat ik een presentatie geef en dat er dan een vraag uit het publiek komt zoals: “Hoe zit het dan als je kijkt naar de huidige politieke situatie?”. Zorg dat je voorbereid bent op dit soort vragen.
• Zorg dat je een presentatietekst klaar hebt. Dat je precies weet wat je allemaal gaat vertellen en hoe, dit zorgt voor rust in je hoofd.
• Zorg voor een sterke Powerpoint (zie tip 2).
• Oefen met je Powerpoint erbij (zie tip 2).
• Time je presentatie. Zorg dat je rond je tijdslimiet blijft, hier kan je namelijk soms een minpunt voor krijgen.

 

2. Hoe maak ik mijn Powerpoint?
Dit is niet bij elke presentatie nodig, maar als je hem moet hebben zorg dan dat hij goed is. Het is belangrijk om op de volgende punten te letten:

• Zorg dat je geen spelfouten in je tekst hebt, dit leidt alleen maar af.
• Zorg dat je opmaak netjes is en dat je overal dezelfde stijl gebruikt, hetzelfde lettertype, soort inspringen en dezelfde opmaak van je titels.
• Zorg voor een goede leesbaarheid, niet teveel kleuren, geen gekke lettertypes en geen afleidende achtergronden.
• Zet niet teveel tekst op één slide. Mensen moeten naar jou luisteren en niet al hun aandacht verspillen aan het lezen.
• Benoem niet meer dan drie punten per slide, zo houd je je presentatie overzichtelijk.
• Plaatjes zijn leuk, maar zorg wel voor een bepaald thema of een toevoegende waarde. Daarnaast moet je ervoor zorgen dat de afbeeldingen van goede kwaliteit zijn, aangezien ze waarschijnlijk worden uitvergroot.

Als je Powerpoint goed in orde is dan geeft dit extra rust. het publiek focust zich namelijk veel op de powerpoint, als daar dan bijvoorbeeld spelfouten in staan reageren ze daar op. Stel er is een gekke afbeelding, of alles is een rommeltje dan zie je dat je publiek is afgeleid van je presentatie. Hierdoor kan je zelf ook afgeleid raken, en raak je in de stress omdat je weet dat je een fout hebt gemaakt. Dus loop je Powerpoint goed door voordat je moet presenteren en oefen ook met de Powerpoint erbij, zodat je precies weet wanneer je door moet klikken.

 

3. Neem ik wel of niet mijn presentatietekst mee?

Één van de meest gemaakte fouten bij presentaties is wel dat iemand een A4 vol uitgeschreven presentatietekst mee heeft en uiteindelijk die tekst alleen maar aan het voorlezen is. Dat is natuurlijk niet de bedoeling en zo komt je presentatie ook niet goed over. Ik heb persoonlijk dit A4 met tekst wel vaak mee om het nog even door te lezen voor de presentatie, maar laat het vervolgens in mijn tas zitten. Wat ik wel mee neem zijn presentatiekaartjes. Dit zijn kleine kaartjes, ongeveer van het formaat A6, en hierop schrijf ik puntsgewijs wat zaken. Maar let op want je belangrijkste puntjes staan ook al in je Powerpoint. Op deze kaartjes schrijf ik bijvoorbeeld nummers die ik moet noemen, of andere zaken die moeilijk te onthouden zijn en niet op je slides staan.

 

 

4. Hoe oefen ik het best?

Als je niet zeker bent over je presentatie, zorg dan dat je hem al een keer geoefend hebt bij iemand anders. Denk aan vrienden of je ouders bijvoorbeeld. Daar mag je toch nog foutjes maken, dus dat is helemaal niet erg. Omdat je dan je verhaal hard op hebt gedaan merk je ook welk deel je nog lastig vind en of je verhaal lekker loopt. Daarnaast kan je publiek vertellen of het allemaal duidelijk is of dat er nog iets niet klopt. Ook zie je dan welke tekst je niet uit je hoofd kent, en wat dus handig is om in steekwoorden op je presentatiekaartje te zetten. Tenslotte heb je dan ook een beter idee over hoe lang je met je presentatie bezig bent.

 

5. Wat trek ik aan?

Natuurlijk moet je zelf weten wat je aantrekt en hoe je er uit ziet, maar als je een zenuwpees bent is het wel handig om op de volgende punten te letten. Zorg dat je geen kleding aantrekt waar je de hele tijd aan kan frummelen, denk aan een shirt wat je steeds om hoog of laag moet trekken, dingen met kraagjes, of andere gekke stofjes en touwtjes. Vaak heb je het zelf niet eens door, maar als je nerveus hebt dan ga je al snel aan iets lopen pulken, en dat is niet sterk voor je presentatievaardigheden. Idem geldt voor je haar, als je lang haar hebt zorg dan dat je het vastdraagt, of dat het echt goed zit, zodat je er niet de hele tijd aan kan gaan draaien. Daarnaast is het handig om wat vast te hebben, zoals je presentatiekaartjes of de afstandbediening van de computer, op die manier heb je je handen al vol.

 

6. Wat moet je wel en niet doen in de laatste minuten voor de presentatie?

In deze laatste minuten maakt het echt geen verschil meer als je nog een keer je tekst doorleest. Als je goed hebt geoefend zit dat er echt wel in. Ik heb zelf die neiging wel vaak, omdat ik vaak een blackout heb vlak voor mijn presentatie. Maar verschil gaat dat niet maken. Besteed deze tijd juist even aan je zelf. Neem een slokje water voor je stem. Zorg dat je kleding recht en goed zit. Kijk of je presentatiekaartjes op volgorde liggen en of je je usb-stick hebt gepakt. Tenslotte spreek je je zelf goede moed in, want je weet dat je dit kan!

 

7. Hoe presenteer ik?

Hier volgen de laatste tips voor de presentatie zelf:

• Probeer rustig te blijven praten, zodat iedereen je kan begrijpen. Daarnaast laat je hierdoor zien dat je op je gemak bent en al die zenuwen onder controle hebt.
• Als je een fout maakt of het idee hebt dat je onduidelijk was herhaal het dan kort even of vraag of iedereen dat begrepen heeft. Fouten maken is niet erg, laat zien dat je de situatie onder controle hebt.
• Zorg voor een rustige houding, als in frummel niet teveel aan je kleding en zorg dat je je armen niet over elkaar hebt. Maar dit betekent niet dat je stil moet staan. Als je overtuigen over wil komen is het goed om rond te kijken, af en toe een stap richting de klas te maken en dingen aan te wijzen. Zo klinkt je presentatie ook minder ingestudeerd.
• Ben je een stuk vergeten te zeggen, dat maakt niet uit. Soms vergeet je wel eens wat, maar in principe weet je publiek niet dat je dat vergeten bent omdat ze al niet eens wisten dat het er in zat. Kom je er op tijd achter en kan het ergens anders nog bij, dan kan je dat doen. Maar als het iets is wat best weggelaten kan worden, laat het dan maar zo en houd je presentatie voor de rest overzichtelijk.
• Krijg je na je presentatie vragen waar je het antwoord niet op weet? Vraag dan door wat diegene er precies mee bedoelt, soms snap je het wel als het in andere woorden wordt uitgelegd. Of koppel de vraag gelijk aan iets wat je zelf weet. Als je dan even weer een minuut staat te praten over iets wat je wel weet, dan zijn mensen vaak al weer vergeten dat je de vraag niet helemaal hebt beantwoord (jouw antwoord moet er natuurlijk wel enigszins mee te maken hebben).
• Zorg dat vooral je begin en je einde sterk is. Met een sterk begin pak je jouw publiek in en trek je de aandacht. Dit doe je bijvoorbeeld door met een actueel voorbeeld of probleem te komen wat je aan je onderwerp verbindt, door een kort(!) filmpje te laten zien of door bijvoorbeeld relevante krantenkoppen op te lezen. Maar ook je einde moet sterk zijn aangezien dit hetgene is wat jouw publiek van je presentatie zal onthouden. Geef duidelijke conclusies die aansluiten op je verhaal, ook kan je bijvoorbeeld weer eindigen met je voorbeeld van het begin of je probleemstelling.
• Zorg voor interactie met het publiek. Dit is erg belangrijk om het publiek alert te houden. Dit hoeft ook echt niet alleen aan het einde van je presentatie, een vraag of stelling tussendoor werkt vaak ook erg goed.

 

Zo, ik hoop dat je wat aan deze tips hebt gehad! Voor de rest is het veel oefenen en gewoon doen. Des te vaker je het doet, des te minder spannend het is.

 

Wat is jouw presentatieritueel?